مخزن العرفان در تفسیر قرآن (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سیده نصرت امین |
| موضوع | تفسیر قرآن |
| سبک | عرفانی |
| زبان | فارسی |
| مجموعه | ۱۵جلد |
مَخزَنُ العِرفان در تفسیر قرآن اثر سیده نصرت بیگم امین اصفهانی (۱۲۷۴ - ۱۳۶۲ش) در تفسیر کامل قرآن به زبان فارسی که به شیوه استدلالی، کلامی و روایی نگاشته شده است.
درباره مؤلف
سیده نصرت امین معروف به بانو امین(۱۲۷۴ - ۱۳۶۲ش) در اصفهان، صاحب تفسیر مخزن العرفان، فقیه، عارف و مفسر شیعی معاصر است. او آثار متعددش را با نام بانوی ایرانی منتشر نمود.
| | |
|
شیعی:
سنی: | |
|
| |
|
| |
انگیزه تألیف
نویسنده، علت نگارش و دغدغه خود را چنین بیان می‌کند که مدتی در صدد بوده که تفسیر مختصری بنویسد و از کلمات اهل بیت اقتباس نموده و از بیانات مفسران، استفاده نماید تا شاید به این واسطه در جرگه مفسران و از متدبّران در قرآن محسوب گردد.
روش مفسر
مفسّر مخزن العرفان، اغلب در آغاز سور به بیان تعداد آیات، مکی یا مدنی بودن سوره و فضایل قرائت سوره پرداخته است، سپس آیه را ترجمه کرده و در توضیح آیات، به بیان و شرح لغات و کلمات آیه می‌پردازد.
در بیان لغت‌ها بیشتر از گفتار مفسران استفاده برده است, در اوایل تفسیر، آیات را دسته‌دسته در تعداد کم (۲ الی ۳) آیه ذکر کرده، سپس به توضیح آنها همت گماشته و در مواردی که توضیح و تفسیر آیات کم بوده، آیات بیشتری را یکجا با هم آورده است. در این تفسیر، از آیات دیگر قرآن مجید و گاهی از گفتار مفسران دیگر خصوصا طنطاوی کمک گرفته است. در مواردی از قبیل هدایت و اختصاص آن به متقین شبهات و سؤالاتی را مطرح و سپس پاسخ می‌گوید.
با اینکه در سراسر تفسیر چهره مفسّر به عنوان یک عارف واقعی جلوه‌گر است لکن آیات و احادیث را به روشی باطنی و تأویلات عرفانی بیان نمی‌کند.
منابع تفسیر
مجتهده امین در تفسیر خود از تفاسیر شیعه و سنّی بهره برده و کلام آنها را ذکر کرده است از قبیل: تفسیر ملا صدرا، مجمع البیان، تفسیر قمی، روض الجنان و روح الجنان، تفسیر عیاشی، کشف الاسرار، منهج الصادقین، المیزان، البرهان، جواهر التفسیر، روح البیان، تفسیر بیضاوی و در المنثور(سیوطی). در لابلای گفتارش از مفسران صحابه و تابعین چون ابن عباس، ابن مسعود و عکرمه نیز بهره جسته است.
مفسر در بیان برخی مطالب از احادیث استفاده کرده و از راویان خاص و عام، حدیث نقل کرده و بیشتر از کتب حدیثی مانند: کافی، بحار الانوار و عیون اخبار الرضا روایت ذکر کرده است.
ویژگی‌ها
بانو امین در ضمن تفسیر آیات، به مباحث علوم قرآنی از قبیل اعجاز، حروف مقطعه، محکم و متشابه و به‌ندرت به شأن نزول پرداخته است. درباره اعجاز در آیات، تحدّی را بیان و اعجاز قرآن را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کند.
مفسّر در ضمن تفسیر، به مباحث کلامی می‌پردازد و در مباحثی از قبیل اضلال خداوند، عصمت انبیا، جبر و اختیار، نعمت الهی مطالبی ایراد می‌کند.
گاهی از نظرات فلاسفه در تفسیر و بیان خود افزوده و از گفتار فلاسفه اسلامی چون صدر المتألهین و بوعلی سینا استفاده کرده است.
مفسر، به لغت و اشتقاق و غیر آن هم پرداخته اما نه به دقّت تفاسیری چون مجمع البیان, در توضیح آیات، بیان و شرح لغات بحث کرده است.
مفسر مخزن العرفان نیز آیات فقهی و عبادی را تا حد نیاز شرح داده و درباره وظایف انسان‌ها گفتاری را آورده و در صورت لزوم حدیثی را نقل و شرح کرده است.
چاپ
این تفسیر در حیات مؤلف در ۱۵جلد بین سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۵۴ش در اصفهان چاپ شده است.
پانویس
- ↑ امین، مخزن العرفان، ۱۳۶۱ش، ج۱، ص۲.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ غروی نائینی، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، ۱۳۷۸ش.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۵۴.
منابع
- غروی نایینی، نهله، تفسیر مخزن العرفان و مفسر آن، بینات، بهار ۱۳۷۸ش، شماره ۲۱.
- امین، سیده نصرت، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش.
- خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، دوستان - ناهید، ۱۳۷۷ش.
پیوند به بیرون